VU 2021 Election Study: Misinformatie Twitter
Ontvankelijk voor misinformatie
Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat misinformatie en geruchten welig tiert op het internet (bijv. hier, hier, hier, hier, en hier). Hoe minder journalistieke controle op platforms, hoe meer eigenaarschap, en daarmee vrijheid, de eigenaar van het platform kan nemen. Voorbeelden hiervan zij de recente afsluiting van Lange Frans’ YouTube account en Jensen zijn besluit om YouTube te verlaten nadat zijn shows gecencureerd werden, maar ook heeft Whatsapp haar beleid ten opzichte van informatie delen aangepast om verspreiding van geruchten tegen te gaan. Experts waarschuwen dat Signal en Telegram de nieuwe hotspots van misinformatie worden. Ondanks vele waarschuwingen, geeft een redelijk gedeelte van de mensen aan social media en messaging apps als politici’s eigen kanalen, alternatieve blogs, Whatsapp en Telegram te gebruiken voor hun nieuwsconsumptie. Wie zijn deze mensen?
Kijkend naar wie er naar politici hun eigen kanalen kijken (N==893)
zien we in onderstaand figuur dat ongeveer evenveel mannen als vrouwen
aangeven dit als bron voor politieke informatie te gebruiken – er is ook
een gelijke spreiding over leeftijd. Daarnaast is deze groep het vaakst
laagopgeleid, en woont bijna nooit in 1 van de 3 grote NL steden. Mensen
die dit kanaal gebruiken om iets te weten te komen over politiek en
actualiteiten zijn over het algemeen nog zwevende kiezers die wel van
plan zijn om te gaan stemmen en zijn meestal niet links-georienteerd.
Ook komen zij eigenlijk alleen tegen bekenden (familie en vrienden) uit
voor hun mening over gevoelige politieke onderwerpen. In termen van
vertrouwen, heeft de grootste groep veel vertrouwen in de wetenschap en
zouden zich ook zeker laten vaccineren. Voor de overige instituties – Nl
politiek, EU, journalistiek, democratie, en banken en grote bedrijven –
geeft de grootste groep een 4-6 als rapportcijfer.
Wie kijkt er naar eigen kanalen politici
Download data: [Kijken-eigen-kanalen]
Kijkend naar welke politici opvallen voor deze groep (zie linkerkant van onderstaand Figuur), zien we dat de meeste politici gemiddeld opvallend in het nieuws zijn. Alleen de CU en Gert-Jan Segers, de PvdD en Esther Ouwehand zijn nauwelijks opvallend. Beide hebben wel een eigen Insta channel, maar geen eigen youtube kanaal. Verrassend genoeg is Baudet gemiddeld nog steeds het meest negatief opgevallen (zie waardering in de rechterzijde van onderstaande figuur), zelfs voor de group die politici’s eigen kanalen gebruikt om voor nieuws over politieke activiteiten. Andere politici die een “onvoldoende rapportcijfer” krijgen voor hun media optredens zijn Geert Wilders, Farid Azarkan, Esther Ouwehand en Jesse Klaver. De rest “slaagt” met de hakken over de sloot: magere zesjes.
Welke politici vallen op
Download data: [Kijken-eigen-kanalen2]
Kijkend naar de uitwisselingen van partijvoorkeuren van de groep mensen die politici’s eigen kanalen bekijken sinds het begin van de januari van deze maand – net voordat de campagnes begonnen – zien we dat de meeste mensen die nog zwevend waren in januari, naar de VVD, PVV en in mindere mate de PvdA trekken. Slechts een klein gedeelte van deze groep schuift naar FvD.
Veranderingen van stemvoorkeur in zetels
Download data: [Kijken-eigen-kanalen3]
Een ander veel genoemd medium waar misinformatie circuleert is
alternatieve blogs. Er zijn aanzijnlijk minder kiezers (N=21) die
hiervan gebruik maken als bron voor politieke informatie. In onderstaand
figuur zien we een vergelijkbaar patroon – maar door het lage aantal
mensen, zou dit een overinterpretatie van de data kunnen zijn.
Wie kijkt er naar alternatieve blogs
Download data: [Bekijken-alternatieve-blogs]
Een derde veel genoemd medium waar misinformatie circuleert is
alternatieve blogs. Er is een aanzijnlijk gedeelte van de kiezers
(N=432) die hiervan gebruik maken als bron voor politieke informatie.
In onderstaand figuur zien we dat ongeveer evenveel mannen als vrouwen
aangeven dit als bron voor politieke informatie te gebruiken – er is ook
een gelijke spreiding over leeftijd. Daarnaast is deze groep het vaakst
medium opgeleid (MBO), en woont het minst vaak in het noorden van NL of
in 1 van de 3 grote NL steden. De grootste groep mensen die dit kanaal
gebruiken om iets te weten te komen over politiek en actualiteiten zijn
van plan om te gaan stemmen en dan meestal op de VVD en zijn meestal
niet links-georienteerd. Ook komen zij eigenlijk alleen tegen bekenden
(familie en vrienden) uit voor hun mening over gevoelige politieke
onderwerpen. In termen van vertrouwen, heeft de grootste groep veel
vertrouwen in de wetenschap en zouden zich ook zeker laten vaccineren.
Voor de overige instituties – Nl politiek, EU, journalistiek,
democratie, en banken en grote bedrijven – geeft de grootste groep een
4-6 als rapportcijfer.
Wie gebruikt Whatsapp voor Politiek Nieuws
Download data: [Gebruik-whatsapp]
Een vierde veel genoemd medium waar misinformatie circuleert is
Telegram. Ook voor dit medium is er slechts een klein gedeelte van de
kiezers (N=41) die hiervan gebruik maken als bron voor politieke
informatie. Wat hier opvallend is, is dat de grootste groep van deze
mensen van plan is om op de PVV te stemmen. Note:
21% van 41 is ongeveer 8 mensen.
Wie gebruikt Telegram voor Politiek Nieuws
Download data: [Gebruik-telegram]